Gagnrýni eftir:
The Holiday0 af 0 fannst gagnrýnin hjálpleg
"I'm looking for corny in my life." - En verður sa Þegar að kemur að væmni í kvikmyndum láta flestir strákar sig hverfa fljótt. Sumar myndir eru einhvern veginn bara gerðar til að láta mann skæla eins Notebook og Message in a Bottle. En einstaka sinnum poppar upp mynd sem er vissulega mjög væmin en er svo mikið meira en það að maður áttar sig ekki almennilega á því. The Holiday er ein af þessum myndum.
Nancy Meyers er einn afkastamesti framleiðandi Hollywood í flokki rómantískra gamanmynda. Hún bæði leikstýrði og skrifaði The Parent Trap, Something‘s Gotta Give og og It‘s Complicated og svo leikstýrði hún einnig What Women Want og skrifaði Father of the Bride I & II. Þær myndir hennar sem ég hef séð eiga það allar sameiginlegt að þó að rómantík og væmni spili stóran þátt þá er það aðallega persónusköpunin og atburðarrásin sem dominerar. Í The Holiday er Nancy bæði við völd í handritsskrifunum og í leikstjórastólnum.
Ég sá þessa mynd upprunalega fyrir löngu síðan því að ég varð einfaldlega að sjá hvernig Jack Black yrði í henni en hún vakti þá athygli mína á einu. Það hertekur mig í hvert skipti sem ég horfi á hana hvað persónusköpunin er sterk hér. Hver einasta persóna þjónar tilgangi og setur sinn stimpil á söguna og einnig á verklega þáttinn í heildarmyndinni sem ég hef aldrei séð áður. Ég fer nánar útí það á eftir.
Söguþráðurinn er mjög skemmtilegur þó svo að nokkrar klisjur fái að laumast með en það er allt í lagi. Myndin fjallar um hina ensku Iris og hina bandarísku Amöndu sem að báðar standa á tímapunkti í ástarmálum sínum. Kærasti Amöndu hélt framhjá henni og hún henti honum út og fyrrverandi kærasti Iris sem hún heldur ennþá mjög (of) góðu vinasambandi við trúlofaði sig án þess að segja henni frá því. Þær kynnast svo á ferðamálasíðu þar sem þær semja um að skiptast á heimilum næstu tvær vikur sem vill svo til að er yfir jólahátíðina. Amanda fer úr glæsivillunni sinni í Los Angeles í lítið kot í Surrey og Iris úr sveitarsælunni í höll. Ekki líður á löngu fyrr en þær fara að kynnast fólki á ókunnuga staðnum og skemmtileg atburðarrás fer í gang.
Eins áður var sagt er persónusköpunin og þ.a.l. frammistaða leikarana sem stendur uppúr hér og hjálpar atburðarrásinni áfram. Cameron Diaz fer með hlutverk Amöndu og er óhætt að segja að þetta sé með betri frammistöðum hennar. Amanda er mjög rugluð í lífinu og hefur einnig þann böggul að bera að geta ekki grátið. Þetta gerir Cameron ekki auðvelt fyrir því erfitt er að leika tilfinningalega flókna persóna og mega ekki gráta. Allt smellpassar samt hjá henni og fær hún stóra fjöður í hattinn frá mér.
Jude Law fer hlutverk Graham bróður Iris sem að Amanda hittir fyrsta kvöldið sitt í Surrey. Graham er þessi týpíski enski sjarmör og Jude þarf nú ekki sækja langt í þann karakter. Hins vegar hef ég stundum sagt að það sé ákveðinn eiginleiki að geta sagt væmnar línur þannig að þær hljómi ekki eins klisjulega. Cameron og Jude eiga mörg mjög væmin samtöl í myndinni en þeim tekst mjög vel að koma þeim senum frá sér án þess að ég fái kjánahroll.
Einnig verð ég að minnast á þær Miffy Englefield og Emmu Pritchard. Þetta eru tvær leikkonur sem enginn veit hverjar eru og ég þurfti að fletta upp nöfnunum þeirra en þær eiga tæpar tíu mínútur í myndinni algjörlega skuldlaust og stela senunni af Jude og Cameron. Þær fara nefnilega með hlutverk dætra Graham og þó þær séu eiginlega bara í einu atriði eru flestir sem ég hef heyrt tala um myndina sammála um að það atriði standi upp úr.
Hin sagan í myndinni er hjá Iris sem leikin er af hinni stórfenglegu Kate Winslet. Allir sem að hafa séð eina mynd með henni vita að hún bara fræðilega getur ekki leikið illa. Persóna Iris er athyglisverð því að hún kastast á milli að vera vælandi og skærbrosandi. Persónur með svona miklar skapsveiflur geta orðið pirrandi en í höndum Kate er eiginlega ekki hægt annað en að kalla þenna eiginleika Iris krúttlegan.
Iris kynnist tveimur karakterum í sínu frí en annar þeirra er Miles sem leikinn er af Jack Black. Miles er samstarfsmaður fyrrverandi kærasta Amöndu og rekst hann á Iris þegar hann er að ná í dót fyrir vin sinn. Það er synd að Jack Black leiki ekki oftar svona lágstemmda karaktera því að hann er ótrúlega góður í myndinni og kom mér gífurlega á óvart.
Einnig hittir Iris Óskarsverðlaunarithöfundinn Arthur Abbott sem leikinn er af goðinu Eli Wallach. Þessi karakter er mikilvægur í myndinni til að brjóta aðeins upp rómó þemað en á sama tíma koma fram skemmtilegar skoðanir frá honum sem styrkja þemað líka. Eli Wallach er kominn vel á aldur enda var hann 91 árs þegar The Holiday kom út en það bitnar ekki á frammistöðunni og sýnir hann okkur enn einu sinni skólabókardæmi um hvernig á að fara með texta.
Ég nefndi hérna í byrjun að margar persónurnar setji sinn stimpil á verklega þátt myndarinnar. Ég allavega upplifði það þannig og ég skal útskýra af hverju. Handritið í myndinni er rosalega vel skrifað en textinn er oft mjög háfleygur og flottur ef ekki bara pínulítið ljóðrænn. Það getur því ekki verið tilvijun að bæði Arthur, Iris og Graham vinna við ritstörf. Á nokkrum tímapunktum í myndinni sjáum við skemmtilegar klisjur (aðallega hjá Amöndu) og einnig kemur inn trailer-raddsetning til að brjóta upp formið. Þetta er augljóslega gert vegna þess að Amanda vinnur við að klippa bíóstiklur. Svo að lokum er tónlistin í myndinni (sem er í höndum meistara Hans Zimmer) alveg á gæsahúðsstigi jafnt tónlistin sem er samin fyrir myndina og sú sem kemur annars staðar frá. Hún setur mjög sterkan svip á myndina og þá sérstaklega vegna þess að Miles vinnur sem kvikmyndatónskáld.
Handrit, tónlist og annað skraut eru þættir sem maður tekur oftast eitthvað eftir en mér finnst maður tengjast þeim sterkari böndum af því að persónurnar í myndinni vinna við þá.
The Holiday er mynd sem hefur tekist að skapa sér sess í hugum margra sem jólamynd og þó svo að hún sé það vissulega á einhvern hátt er þetta einnig bara hugguleg heimilisleg mynd sem hægt er að skella í tækið á hvaða árstíma sem er. Væmni, grín og almennir kvikmyndatöfrar hlutfallast mjög jafnt hér og skapa mjög vel gerða mynd.
7,5/10
Grumpy Old Men0 af 0 fannst gagnrýnin hjálpleg
Heimilislegur gullmoli Grumpy Old Men er mynd sem er algjörlega til þess gerð að horfa á notalega kvöldi með fjölskyldunni eða í góðra vina hópi. Það getur eiginlega ekki verið slys að myndin sé svona heimilisleg því að myndatakan, búningarnir, leikmyndin og tónlistin er allt saman sniðið til að skapa huggulega stemningu.
Myndin segir frá nágrönnunum John og Max sem hafa búið hlið við hlið alla sína ævi. Þeir eru ekkert sérlega fyrir félagskaps hvors annars þó að samband þeirra sé ekki eins einfalt og það lítur út fyrir. Eiginkonur þeirra eru báðar látnar og stytta þeir sér stundir í einverunni með því að veiða og hrekkja hvorn annan eins og þeim einum er lagið. Ef menn vilja gerast spekingslegir og finna þemu í myndinni þá er vinátta stórt þema hérna sem tekur á sig skemmtilega mynd.
Þetta er ein af hinum 10 stórkostlegu Lemmon-Matthau myndum þar sem meistararnir Jack Lemmon og Walter Matthau fá að leika sér að hvor öðrum. Þeir voru komnir vel til ára sinna þegar myndin kom út árið 1993 en þá var Lemmon 68 ára og Matthau 73 ára. Það pínu erfitt að útskýra það en elli þeirra í myndinni magnar einhvern veginn hæfileika þeirra og er þetta uppáhaldsmyndin mín með þeim frá leikrænu sjónarhorni.
Lemmon fer með hlutverk hins sænska John Gustafson sem að virðist vera hinn rólegi í þessu haturssambandi þeirra félaga. Hann er samt þrælhrekkjóttur og breyttist fljótt í æstan krakka þegar tilefnið gefst. Gustafson er að missa húsið sitt sem að gefur persónunni þann eiginleika sem Lemmon þarf að túlka að út alla vitleysuna sem gerist í myndinni er John örvæntingarfullur þar sem vandamál hans eru farin að rista djúpt í hann. Þessi eiginleiki mátti ekki vera of stór því að þá hefði myndin tekið allt aðra stefnu en mér fannst mjög vel takast upp með jafnvægið hér. Lemmon á margar æðislega senur þegar að nýja nágrannakonan sem John og Max verða báðir hrifnir af fer allt í einu að gefa honum undir fótinn. Túlkunin er svo mannleg og áreynslulaus að hún er skólabókadæmi þar sem leikari verður að persónunni.
Walter Matthau fer með hlutverk fýlupokans Max Goldman sem virðist hreinlega nærast á leiðindasambandi félaganna. Goldman er þannig persóna að mjög auðvelt væri að fyrirlíta manninn þar sem hann er allt annað en sanngjarn og hefur maður það sterklega á tilfinningunni að öll vandamálin milli kallanna séu útaf Max. Matthau er hins vegar svo stórkostlegur í hlutverkinu að þrátt fyrir allt er ekki hægt annað en elska þetta fífl. Hlutverk Matthau í myndinni (eins og í flestum myndum þeirra félaga) er að vera sá fyndnari eða fíflalegri til að gefa myndinni þennan ekta grínmyndar stimpil. Þetta er það sem Matthau gerir best en engu að síður fáum við sjá fleiri hliðar á kappanum og er eitt atriði undir lok myndarinnar sem kom mér alveg í opna skjöldu. Leikur Matthau er svo einlægur í því atriði að tárin fóru að renna í straumum hjá mér og fæ ég alltaf einhverja æðislega tilfinningu við þessa stuttu gírskiptingu hjá honum.
Restin af leikhópnum nær einnig að undirstrika það sem mér finnst þessi mynd túlka og eru voðalega heimilisleg. Daryl Hannah og Kevin Pollak leika börn félaganna og gera lítið annað í myndinni en að vera pínu mannlega tengingin milli Max og John. En aftur þó að hlutverk þeirra séu ekki fyrirverðarmikil er það þess einfaldi mannlegi þáttur í persónunum sem hjálpa við að skapa stemningu. Þau hefðu mátt eiga aðeins fleiri senur saman í myndinni.
Burgess Meredith (sem var 86 ára þegar myndin kom út) leikur hinn dónalega og stórskemmtilega föður John og er alveg æðislegur og nýtur maður hverrar einustu senu með honum enda þarna gamanleikur í hæsta gæðaflokki. Mér finnst einstaklega skemmtilegt við þá persónu að það er sett fram ein ákveðin mynd af þessum karakter sem tekur svo mjög skemmtilegum breytingum í framhaldi myndarinnar Grumpier Old Men. Einnig má ég til með að nefna Ossie Davis sem fær lítið en mjög fallegt hlutverk sem eini sameiginlegi vinur félaganna. Hann fær ekki mörg atriði í myndinni en fær mjög skemmtilegan talsmáta sem að skín í gegn í atriðinu þar sem hann segir frá stefnumóti sínu með Ariel.
Að lokum kemur svo heimilislegasta persónan af öllum sem gerir myndina pínu að því sem hún er og er það Ann-Margret í hlutverki Ariel sem flytur í húsið á móti þeim félögum. Ef þessi persóna hefði verið öðruvísi skrifuð eða öðruvísi leikin hefði myndin verið allt önnur og alls ekki eins áhugaverð. Ariel er mjög undarleg persóna þar sem hún fer sínar eigin leiðir en hún er svo hlý og lífsglöð að hún gæti í rauninni gert hvað sem er og maður myndi samt dýrka hana. Ann-Margret smellpassar í hlutverkið það mikið að manni langar bara til kynnast persónunni og enn og aftur gleymir maður að þetta sé leikkona að leika hlutverk. Maður vill bara kynnast persónunni.
Ef maður ber þessa mynd saman við hinar Lemmon-Matthau myndirnar eru hún eiginlega pínu öðruvísi útaf þessum „heimilislega“ þætti. Leikstjóranum Donald Petrie, sem á sér voðalegt rómantískt gamanmynda-orðspor, tekst hér að taka mynd sem hefði mjög auðveldlega orðið ekta kjánaleg gamanmynd (sérstaklega með þessa tvo aðalleikara) en honum tókst að skapa í staðin einhverja mjög huggulega stemningu með kjánalegu ívafi. Ekki endilega væmna eða voðalega rómó heldur einfaldlega huggulega stemningu. Frá gamanmynda sjónarhorni mun The Odd Couple sennilega alltaf bera kyndilinn hjá þeim Lemmon og Matthau en sem heildarmynd þá finnst með Grumpy Old Men þeirra langbesta verk.