Aðalleikarar
Leikstjórn
Vanstillt en góð
Biutiful
Ef þið farið inn á rottentomatoes.com og skoðið feril Alejandro González Iñárritu má sjá skýra stefnu í viðbrögðum gagnrýnenda við myndunum hans: niður á við. Frá hinni oflofuðu Amores Perros hefur hann skafið ofan af meðaleinkuninni með hverri myndinni á fætur annarri, og Biutiful rétt nær að kallast ferskur tómatur (66% lofsamlegir dómar eins og er). Hinsvegar hefur mér persónulega þótt Iñárritu eflast með hverri mynd, og Babel þykir mér hans besta verk, svo ég bar miklar væntingar til Biutiful. Því miður er þessi öfuga fylgni minna skoðanna og almenningsálitsins ekki raunverulegt lögmál, því Biutiful er gölluð mynd, þó margt í henni rísi ansi hátt.
Í fyrsta sinn á ferli leikstjórans tekur hann fyrir eina aðalpersónu, Uxbal, sem birtist í svo að segja hverri einustu senu. Engu að síður svipar myndin til þeirra brotakenndu og fjölskiptu frásagna sem Iñárritu hefur orðið þekktur fyrir, því Uxbal er einhverskonar allsherjarreddari í undirheimum Barcelona, auk þess að eiga við ýmis fjölskyldu- og heilsufarsvandamál að stríða, svo hann berst á mörgum vígstöðum, flakkandi úr einni sögunni í aðra. Helsti styrkur myndarinnar er að Javier Bardem sinni þessu kjölfestuhlutverki, en hann er hreint út sagt frábær sem Uxbal: þreytan, óþægindin, efinn og óttinn sem hrannast upp í lífi aðalpersónunnar eru merkjanleg í hverri hreyfingu leikarans.
Uxbal sér um atvinnumál ýmissa ólöglegra innflytjanda, bæði frá Senegal og Kína, og félagsleg vídd myndarinnar birtist helsts í tengslum við þá. Þá er hann nokkurnvegin einstæður faðir tveggja barna, þar sem móðir þeirra á við geðhvarfasýki að stríða og er flutt út, og þegar við komum til leiks er ljóst að maðurinn á við einhvern alvarlegan sjúkdóm að stríða, sem reynist vera krabbamein – eins og þið heyrið er ekki létt yfir myndinni.
En það er í góðu lagi, nóg er af ofurhetjum og teiknimyndum í bíó ef maður vill endalaust hressa sig við, en raunveruleikinn er erfiður. Hinsvegar notar Biutiful eymdina á köflum ósmekklega til skreytingar og útlit myndarinnar er hannað til að draga eymdina sérstaklega fram; allt er skítugt og rakt, málning flögnuð, andlitin sveitt, litirnir brenndir og skerandi, og þetta er gert að fallegum, barokk uppstillingum. Myndatakan gefur einhvernvegin í skyn að þessi ömurlegu skilyrði séu falleg, án þess að maður kaupi það. Eins er með handritið, sem veltir sér upp úr saurnum og rembist við að gera allt subbulegt: ástarsena er látin eiga sér stað inni á almenningsklósetti, bróðir Uxbal sefur hjá rauðvínssullandi konunni hans, dvalið við nærmyndir af skordýrum án samhengis, hárugt hor er lokahnykkur rómantískrar sögu, bráðnaður ís er étinn með höndunum, rautt hland er sýnt lenda í klósetti allavega þrisvar sinnum o.s.frv. Iñárritu er einhvernvegin svo ánægður með eymdina, svo viss um að subbuskapur sé meira alvöru, að þetta verður hálfgert fátæktar- og veikindaklám.
Og þegar maður fær á tilfinninguna að verið sé að toga eftir og spila á tilfinningar manns, þá einmitt aftengir maður sig. Þar af leiðandi höfðu mjög tragískir atburðir í síðari hluta myndarinnar lítil áhrif á mig. Það vantaði raunverulega samúð kvikmyndagerðarmannanna með sögupersónunum. Góðir leikarar geta þó breytt miklu þar um, og Hanaa Bouchaib í hlutverki geðveiku eiginkonunnar var ekki síðri en Bardem, svo þeirra samband, auk alls sem hafði með börnin þeirra að gera, náði til mín. Útlit myndarinnar er líka visst afrek, þó það hafi ekki virkað með sögunni, því myndin er vissulega mjög falleg. Sama gildir t.d. um yfirnáttúrulegan þráð í myndinni – mér fannst hann ekki eiga heima þarna, en hann var fallega framsettur engu að síður.
Áhorfið var þannig langt því frá tímasóun, myndin var aldrei minna en áhugaverð og hver einasti einstaki þáttur hennar í raun óaðfinnanlegur, en samsetningin var virkilega gölluð, og fegurð felst í afstöðu hlutanna. Þegar öllu er á botninn hvolft þá er ég bara ósamála Iñárritu um hvað sé bjútifúl.
7/10
Biutiful
Ef þið farið inn á rottentomatoes.com og skoðið feril Alejandro González Iñárritu má sjá skýra stefnu í viðbrögðum gagnrýnenda við myndunum hans: niður á við. Frá hinni oflofuðu Amores Perros hefur hann skafið ofan af meðaleinkuninni með hverri myndinni á fætur annarri, og Biutiful rétt nær að kallast ferskur tómatur (66% lofsamlegir dómar eins og er). Hinsvegar hefur mér persónulega þótt Iñárritu eflast með hverri mynd, og Babel þykir mér hans besta verk, svo ég bar miklar væntingar til Biutiful. Því miður er þessi öfuga fylgni minna skoðanna og almenningsálitsins ekki raunverulegt lögmál, því Biutiful er gölluð mynd, þó margt í henni rísi ansi hátt.
Í fyrsta sinn á ferli leikstjórans tekur hann fyrir eina aðalpersónu, Uxbal, sem birtist í svo að segja hverri einustu senu. Engu að síður svipar myndin til þeirra brotakenndu og fjölskiptu frásagna sem Iñárritu hefur orðið þekktur fyrir, því Uxbal er einhverskonar allsherjarreddari í undirheimum Barcelona, auk þess að eiga við ýmis fjölskyldu- og heilsufarsvandamál að stríða, svo hann berst á mörgum vígstöðum, flakkandi úr einni sögunni í aðra. Helsti styrkur myndarinnar er að Javier Bardem sinni þessu kjölfestuhlutverki, en hann er hreint út sagt frábær sem Uxbal: þreytan, óþægindin, efinn og óttinn sem hrannast upp í lífi aðalpersónunnar eru merkjanleg í hverri hreyfingu leikarans.
Uxbal sér um atvinnumál ýmissa ólöglegra innflytjanda, bæði frá Senegal og Kína, og félagsleg vídd myndarinnar birtist helsts í tengslum við þá. Þá er hann nokkurnvegin einstæður faðir tveggja barna, þar sem móðir þeirra á við geðhvarfasýki að stríða og er flutt út, og þegar við komum til leiks er ljóst að maðurinn á við einhvern alvarlegan sjúkdóm að stríða, sem reynist vera krabbamein – eins og þið heyrið er ekki létt yfir myndinni.
En það er í góðu lagi, nóg er af ofurhetjum og teiknimyndum í bíó ef maður vill endalaust hressa sig við, en raunveruleikinn er erfiður. Hinsvegar notar Biutiful eymdina á köflum ósmekklega til skreytingar og útlit myndarinnar er hannað til að draga eymdina sérstaklega fram; allt er skítugt og rakt, málning flögnuð, andlitin sveitt, litirnir brenndir og skerandi, og þetta er gert að fallegum, barokk uppstillingum. Myndatakan gefur einhvernvegin í skyn að þessi ömurlegu skilyrði séu falleg, án þess að maður kaupi það. Eins er með handritið, sem veltir sér upp úr saurnum og rembist við að gera allt subbulegt: ástarsena er látin eiga sér stað inni á almenningsklósetti, bróðir Uxbal sefur hjá rauðvínssullandi konunni hans, dvalið við nærmyndir af skordýrum án samhengis, hárugt hor er lokahnykkur rómantískrar sögu, bráðnaður ís er étinn með höndunum, rautt hland er sýnt lenda í klósetti allavega þrisvar sinnum o.s.frv. Iñárritu er einhvernvegin svo ánægður með eymdina, svo viss um að subbuskapur sé meira alvöru, að þetta verður hálfgert fátæktar- og veikindaklám.
Og þegar maður fær á tilfinninguna að verið sé að toga eftir og spila á tilfinningar manns, þá einmitt aftengir maður sig. Þar af leiðandi höfðu mjög tragískir atburðir í síðari hluta myndarinnar lítil áhrif á mig. Það vantaði raunverulega samúð kvikmyndagerðarmannanna með sögupersónunum. Góðir leikarar geta þó breytt miklu þar um, og Hanaa Bouchaib í hlutverki geðveiku eiginkonunnar var ekki síðri en Bardem, svo þeirra samband, auk alls sem hafði með börnin þeirra að gera, náði til mín. Útlit myndarinnar er líka visst afrek, þó það hafi ekki virkað með sögunni, því myndin er vissulega mjög falleg. Sama gildir t.d. um yfirnáttúrulegan þráð í myndinni – mér fannst hann ekki eiga heima þarna, en hann var fallega framsettur engu að síður.
Áhorfið var þannig langt því frá tímasóun, myndin var aldrei minna en áhugaverð og hver einasti einstaki þáttur hennar í raun óaðfinnanlegur, en samsetningin var virkilega gölluð, og fegurð felst í afstöðu hlutanna. Þegar öllu er á botninn hvolft þá er ég bara ósamála Iñárritu um hvað sé bjútifúl.
7/10
Um myndina
Leikstjórn
Handrit
Alejandro González Inárritu, Nicolás Giacobone
Vefsíða:
Aldur USA:
R
Frumsýnd á Íslandi:
18. mars 2011
Útgefin:
6. október 2011